VALidisme

Onze samenleving is ingericht op basis van normen die mensen zonder beperkingen centraal stellen. Wie buiten die norm valt, wordt vaak uitgesloten. Gevolgen zijn zichtbaar in de toegankelijkheid van gebouwen, communicatie, beleid en zelfs emancipatiebewegingen, waar demonstraties en bijeenkomsten zelden volledig toegankelijk zijn. Validisme is een vorm van discriminatie die mensen met een beperking of chronische ziekte systematisch marginaliseert en hun waardigheid ondermijnt.

Mensen met een beperking worden vaak gediscrimineerd, geminacht en gereduceerd tot stereotypes zoals “zielig” of “moedig”. Dit ontneemt hen het recht op een volwaardig bestaan en heeft ernstige gevolgen voor hun mentale en fysieke gezondheid, evenals hun welzijn in bredere zin.

De omvang van deze vorm van discriminatie wordt duidelijk in meldingen bij antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s): na afkomst is validisme de meest gemelde discriminatiegrond.

Om validisme te bestrijden, is educatie, bewustwording en het bevorderen van inclusie en gelijkheid essentieel. Het vraagt om een fundamentele herziening van hoe we onze samenleving inrichten, met gelijke rechten en kansen voor iedereen, ongeacht beperking, geslacht of achtergrond. Validisme is intersectioneel en een structurele vorm van uitsluiting, discriminatie en racisme die diep verweven zit in onze samenleving. Gemeenten zetten steeds vaker in op toegankelijkheid, maar erkennen validisme als systeem van onderdrukking vaak (nog) niet.

‘Waarom wordt er zo weinig gesproken over anti-Aziatische racisme?’