“J’accuse: tegen de toenemende Islamofobie in 2024”
Een waarschuwing uit het verleden is een manifest voor vandaag
De term “J’accuse” stamt uit een beroemde open brief van de Franse schrijver Émile Zola uit 1898. In zijn brief hekelde hij de onrechtvaardigheid en het antisemitisme dat de Franse officier Alfred Dreyfus ten onrechte veroordeelde. Zola’s woorden weerklonken door heel Frankrijk. “J’accuse” symboliseert tot op de dag van vandaag de moed om op te staan tegen onrecht en machtsmisbruik. In 2024 is deze boodschap relevanter dan ooit, want ook nu worden mensen en groepen systematisch uitgesloten en gedemoniseerd – met moslims als voornaamste doelwit.
De huidige situatie in Nederland: uitsluiting van moslims is een bedreiging voor onze democratie
In Nederland maken moslims inmiddels zo’n 5% van de bevolking uit. Volgens onze grondwet en internationale verdragen zouden zij dezelfde rechten moeten hebben als ieder ander. Toch blijkt de realiteit anders: systematische uitsluiting, racisme, discriminatie en haat tegen moslims zijn aan de orde van de dag. Deze brief is een oproep aan alle Nederlanders die waarde hechten aan onze democratische waarden om actie te ondernemen, voordat het te laat is.
De politieke dreiging: Een kabinet aangestuurd door islamofobie
Het nieuwe kabinet onder leiding van premier Dick Schoof is in de praktijk een verlengstuk van de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders. Wilders, die al jarenlang een belangrijke speler is in een internationaal extreemrechts netwerk, heeft het demoniseren van moslims tot zijn levenswerk gemaakt. Zijn partij promoot omvolkingstheorieën, streeft naar het sluiten van moskeeën en islamitische scholen, en roept openlijk op tot het beperken van fundamentele rechten van moslims. Het feit dat zijn ideeën nu de basis vormen van het regeringsbeleid is diep verontrustend.
De gevolgen van deze politieke normalisering: Een klimaat van angst en uitsluiting
De toenemende islamofobie in Nederland is niet alleen een politieke kwestie, maar ook een sociaal probleem. Uit onderzoek blijkt dat meer dan twee derde van de Nederlandse moslims discriminatie en racisme ervaart, veelal op basis van uiterlijke kenmerken zoals kleding of afkomst. Dit leidt tot systematische uitsluiting op de arbeidsmarkt, in het onderwijs en in de publieke ruimte. Vrouwen die een hoofddoek dragen zijn hierbij extra kwetsbaar; zij worden niet alleen gediscrimineerd, maar lopen ook verhoogd risico op fysiek en verbaal geweld.
Daarnaast worden moslims institutioneel benadeeld door overheidsbeleid en door instituten in de bancaire wereld. Een ander schrijnend voorbeeld hiervan is de heimelijke spionage in moskeeën door de overheid, waarbij premier Schoof destijds een centrale rol speelde als Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Ook het toeslagenschandaal, waarbij duizenden gezinnen (waaronder veel moslims) werden gedupeerd, toont aan hoe diepgeworteld institutioneel racisme is in onze maatschappij.
Opkomen voor de rechten van moslims
Wanneer haat en uitsluiting tegen moslims genormaliseerd worden, zal dit onvermijdelijk ook andere gemarginaliseerde groepen treffen. Dit geldt eveneens voor fundamentele vrijheden, zoals het recht op demonstratie en vrijheid van meningsuiting. Daarom roepen wij iedereen die waarde hecht aan het behoud van onze democratische waarden op om zich aan te sluiten bij onze beweging.
Zoals de Duitse theoloog Martin Niemöller ooit waarschuwde: “Eerst kwamen ze voor de communisten, en ik zei niets—want ik was geen communist. Toen kwamen ze voor de vakbondsleden, en ik zei niets—want ik was geen vakbondslid. Toen kwamen ze voor de Joden, en ik zei niets—want ik was geen Jood. Toen kwamen ze voor mij—en er was niemand meer om voor mij op te komen.”
Laat onze grondwet niet uithollen
Deze oproep maakt deel uit van een bredere campagne die zal uitmonden in een nationaal ‘J’accuse’-manifest na 29 september. Dit is een vervolg op eerdere initiatieven zoals het manifest van S.P.E.A.K., CTID, Meld Islamofobie en Izi Solutions. Laten we samen voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt door stil te blijven terwijl discriminatie, racisme en haat om zich heen grijpen.
Een oproep aan alle Nederlanders
Wij kunnen niet langer vertrouwen op de politiek om deze problematiek op te lossen. Daarom roepen wij alle burgers en organisaties op om stelling te nemen tegen islamofobie en om actief bij te dragen aan een inclusieve samenleving. Dit betekent het promoten van eerlijke sollicitatieprocedures, het tegengaan van haatzaaien, en het stimuleren van een genuanceerd en realistisch beeld van moslims in de media.
Wij mogen niet zwijgen. Het is tijd om stelling te nemen, voor het te laat is!